اصول استاندارد تابلو برق صنعتی چیست؟
رعایت استانداردهای تابلو برق صنعتی در زمان نصب و استفاده از این دستگاه، می‌تواند شرایط عملکردی مناسب و ایمنی کارگران و تجهیزات را فراهم کند. در ادامه قصد داریم شما را با اصلیترین استانداردهای تابلو برق فشار ضعیف، فشار متوسط و دیگر انواع این محصولات آشنا کنیم.
اصول استاندارد برای انواع تابلو برق صنعتی، مجموعه ای معیارها است که مربوط به موارد زیر می‌شود:
مشخصات فنی تابلو برق
نوع، جنس و ویژگی‌های تجیهزات داخلی
اصول اولیه ای که باید در طراحی رعایت شوند
نحوه عیب یابی و تستس عملکرد انواع تابلو برق صنعتی
قوانین ایمنی در حین کار با انواع تابلوهای برق صنعتی
اصول نگهداری از قسمت‌های مختلف در تابلو برق فشار ضعیف، فشار متوسط و فشار قوی
اهمیت رعایت استانداردهای تابلو برق صنعتی
استانداردهایی که برای انواع تابلوهای برق صنعتی تدوین شده‌اند، تضمینی برای بهبود پایداری و انطباق عملکرد آن‌ها هستند که می‌توانند تا حد زیادی بازدهی و ایمنی کار را افزایش دهند. بنابراین رعایت نکردن این قوانین، باعث می‌شود که وسایل دچار آسیب‌های جدی شده و هزینه زیادی به شما تحمیل شود. به همین دلیل در زمان سفارش ساخت انواع تابلو برق صنعتی باید دقت کنید که این کار را به یک متخصص بسپارید که با آخرین نسخه این استانداردها آشنایی دارد.
استانداردهای ساخت تابلو برق
سازمان ملی استاندارد ایران مجموعه ای از قواعد را بر اساس اصول کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک IEC یا International Electrotechnical Commission را برای ساخت و تولید انواع تابلوهای برق صنعتی تعریف کرده است. این کمیسیون یک سری قوانین بین المللی را تحت عنوان IEC 62271-200 ارائه داده که برای بررسی و تست انواع تابلو برق با جریان متناوب، فرکانس کاری 50 هرتز و ولتاژهای اسمی 1 تا 52 کیلوولت باید موردتوجه قرار بگیرند. مواردی که در این استاندارد موردتوجه قرار گرفته اند، از قرار زیر هستند:
اصول انتخاب تابلو برق بر اساس نیازهای صنعتی
درجه بندی انواع تابلوهای برق صنعتی Metal-enclosed
اصول موردنظر در طراحی و ساخت تابلوهای Metal-enclosed
تست‌های لازم برای اطمینان از صحت عملکرد تابلو
اطلاعات لازم برای تحویل تابلو برق به مشتری پس از ساخت
نحوه صحیح جابجایی تابلو برق ساخته شده
اصول موردنظر در نصب و نگهداری از تابلوهای برق صنعتی
بررسی تاثیرات انواع تابلو برق بر روی محیط زیست
اصول ایمنی در زمان حمل و نقل، نصب و کار با تابلو برق صنعتی
برای مثال در استاندارد IEC تابلو برق صنعتی ذکر شده که تابلو برق به گونه ای ساخته شود که امکان توسعه آن وجود داشته باشد. همچنین طراحی ساختار باید طوری باشد که قسمت‌های الکتریکی و دارای برق، آسیبی به افراد وارد نکند.
استانداردهای تابلو برق صنعتی برای قسمت های مختلف
از آنجا که انواع تابلو برق صنعتی از اجزای مختلفی ساخته شده اند، نیاز است که اصول استاندارد در ساخت، نصب و نگهداری هر یک از بخش‌ها به خوبی رعایت شود. در ادامه شما را با قوانین استاندارد درباره قسمت‌های مختلف تابلو برق آشنا می‌کنیم. همچنین در صورتی که می‌خواهید اطلاعاتی را درباره اجزای تابلو برق صنعتی به دست آورید، مقاله ما را در این مورد مطالعه کنید.
نصب قفل بر روی همه درب‌ها
یکسان بودن قفل نصب شده بر روی درب‌ها
استفاده از لولاهای استیل یا گالوانیزه برای ساخت درب‌ها
استانداردهای کلید قدرت
فراهم کردن امکان تعویض یا دسترسی به کنتاکت و کلیدهای قطع کننده
اطمینان از متناسب بودن دما برای کار با این سیستم‌ها
انتخاب یک کلید قدرت که تا عملکرد 2000 بار نیازی به تعویض یا تعمیر نداشته باشد
فراهم کردن امکان تغذیه وسایل الکتریکی در بازه 80 تا 115 درصد ولتاژ اسمی منبع
استانداردهای مربوط به ترانس و کنتاکتور
یکی از بخش‌های مهم در استاندارد تابلو برق فشار ضعیف مربوط به کنتاکتورها و هادی‌ها است. این قطعات باید بتوانند به خوبی از پس تحمل جریان نامی برآیند تا هیچ خسارتی به اجزای مجاوز وارد نشود. همچنین باید دقت کنید که در زمان کار کنتاکتورها در محدود ولتاژ مناسب، هیچگونه لرزش یا برشی در کنتاکت‌ها وجود نداشته باشد. علاوه بر این موارد، برای سیمکشی ترانسفورماتورهای جریان باید از سیم‌هایی با سطح مقطع حداقل 4 میلی‌متری استفاده کنید که از پلی اتیلن ساخته شده و قابلیت تحمل ولتاژ 600 تا 1000 ولت را دارند.
استانداردهای ایمنی تابلو برق قبل از شروع به کار
همانطور که گفتیم یکی از بخش‌های مهم در استاندارد IEC مربوط به ایمنی اپراتورها است. به همین دلیل در این زمینه حتما باید استانداردهای تابلو برق صنعتی در حوزه ایمنی را رعایت کنید که از قرار زیر هستند:
باز نبودن درب‌ها
اطمینان از بسته بودن دریچه‌های حفاظتی در حین کار
اطمینان از محکم بودن اتصالات
عدم وجود سوراخ یا سوختگی در سطح خارجی بدنه
عدم نزدیکی به مواد آتش زا
روشن نبودن شعله در نزدیکی تابلو برق صنعتی
پابرجا بودن اتصالات زمین
استانداردهای ایمنی تابلو برق قبل از شروع به کار
علاوه بر این، قبل از اینکه شروع به کار با تابلو برق کنید، نیاز است که یک سری استانداردهای حفاظتی یا عایقی را رعایت کنید تا سلامت اپراتورها در زمان کار با این دستگاه‌ها حفظ شود. این موارد عبارتند از:
اطمینان از ایزوله بودن تابلو در زمان قطع کلید جداکننده
بررسی کردن ولتاژ قبل از ورود برق به تابلو
اطمینان از برقراری اتصال به زمین قبل از انجام تعمیرات
بستن دریچه‌های حفاظتی قسمت‌های الکتریکی
اطمینان از برق دار نشدن مدارهای اصلی، کمکی و تجهیزات جانبی
استفاده نکردن از رله‌ها در مدارهای کنترلی
استانداردهای مهم هنگام نصب تابلو برق صنعتی
برای اینکه اینم تابلوها بتوانند عملکرد خوبی از خود نشان دهند، لازم است که استانداردهای تابلو برق صنعتی در زمان نصب آن‌ها هم رعایت شوند. مهم‌ترین این استانداردها عبارتند از:
اطمینان از عدم وجود خاک یا چربی در سطوح و اتصالات شیشه‌ها و یراق آلات
پوشانده شدن نقاط تماس با کنتاکت‌های ثابت با استفاده از یک لایه گریس
استفاده از سلول‌های جداگانه برای اتصال شیشه‌های اصلی
نصب شیشه‌های اصلی با استفاده از پیچ‌های دریافتی از کارخانه
گرفتن اندازه سیم کشی‌های داخل تابلو
انجام سیم کشی‌های داخلی تابلو و اتصال مدارهای ثانویه بر اساس نقشه‌های ارائه شده توسط سازنده
انتخاب محل درست برای نصب تابلو برق
وجود داشتن امکان دسترسی برای عوض کردن سیم‌ها در صورت نیاز
شماره گذاری سلول‌ها و مدارها
استفاده از سیم‌هایی با سطح مقطع 5 میلی متر مربعی و قابلیت تحمل ولتاژ تا 1000 ولت
اطمینان از سالم بودن همه اجزای تابلو برق صنعتی پس از نصب
رعایت استانداردهای تابلو برق در شینه‌ها، نگه دارنده‌ها و اتصالات
انتخاب گرمکن یا هیتر بر اساس شرایط آب و هوایی برای جلوگیری از تشکیل قطرات آب بر روی اجزای تابلو
آزمون راه اندازی تابلو برق صنعتی
یکی از بخش‌های مهم در استانداردهای تابلو برق صنعتی مربوط به آزمون راه اندازی این وسیله می‌شود که برای اطمینان از صحت عملکرد تابلو انجام خواهد شد. در این آزمون، پس از اینکه تابلوهای برق تحت بار قرار گرفتند، همه تجهیزات داخلی مانند سلول‌ها، کلیدها، ترانسفورماتورها و مکانیزم‌های عمل کننده بررسی می‌شوند. علاوه بر این باید همه سیم‌کشی‌ها و مدارهای الکتریکی موردبررسی قرار بگیرند و از محکم بودن اتصال آن‌ها به ترمینال‌ها مطمئن شد.
نکته مهم: در صورتی که انواع تابلوهای برق صنعتی به صورت مونتاژشده و یکپارچه به محل منتقل شود، نیازی به آزمون راه اندازی نخواهد داشت و تنها تاییدیه کارخانه کافی است. اما اگر عملیات مربوط به مونتاژ و نصب قطعات مختلف را به صورت دستی و در محل انجام می‌دهید، لازم است که این آزمون را با دقت زیادی اجرا کنید.
استانداردهای تابلو برق صنعتی در نگهداری از دستگاه
همانند دیگر مراحل راه اندازی و استفاده از تابلوهای برق، استانداردهای تابلو برق صنعتی شامل نگهداری آن هم می‌شوند. در ادامه مهم‌ترین اصول استاندارد در نگهداری از این وسایل را بیان می‌کنیم
برای نگهداری تابلو برق صنعتی چه استانداردهایی را رعایت کنیم؟
بازرسی دائمی قطعات داخلی برای اطمینان از مناسب بودن دما و محکم بودن اتصالات
بررسی اتصالات زمین
بررسی عدم وجود ترک خوردگی یا اثرات مکانیکی بر روی عایق‌ها
انجام تست مقاومت عایقی بر روی عایق‌ها و مدارهای کنترل
اندازه گیری فشار و دمای گاز SF6 برای اطمینان از صحت عملکرد کلیدها
تمیز کردن و روغنکاری پیچ‌ها، فنرها، اهرم‌ها و بست‌ها
تعویض قطعات پوسیده یا تعمیر قسمت‌های معیوب
اطمینان از محدود نبودن راه عبوری جریان هوا و سلامت وسایل تهویه
بررسی چراغ‌های روشنایی داخل تابلو، گرمکن، ترموستات و کلیدهای فشار متصل به درب
اطمینان از ایمن بودن محل سیم‌های اضافه، رله ها و وسایل اندازه گیری
سخن پایانی
رعایت استانداردهای تابلو برق صنعتی در تمامی مراحل ساخت، نصب و نگهداری از این دستگاه اهمیت زیادی دارد. توصیه می‌کنیم که برای اطمینان از رعایت شدن همه این موارد، حتما ساخت تابلو برق را به یک فرد متخصص بسپارید که نقشه ها و گواهی‌های تایپ تست را به شما ارائه می‌دهد. در صورت نیاز برای دریافت مشاوره بیشتر، می‌توانید با کارشناسان ما در پینیون تماس بگیرید.
سوالات متداول
استاندارد ANSI/IEEE چیست؟
ANSI موسسه استاندارد ملی آمریکا است که به عنوان یکی از اصلیترین نهادهای تعیین استانداردهای تابلو برق صنعتی معرفی می‌شود که معمولا با اصول اعلام شده توسط IEC تناسب دارد.
مزیت استانداردسازی تابلو برق چیست؟
رعایت اصول استاندارد در مراحل ساخت، نصب و نگهداری از تابلو برق نه تنها باعث افزایش ایمنی در حین کار می‌شود، بلکه بازدهی را هم به طور قابل توجهی افزایش خواهد داد.
در صورت وجود نداشتن کلید زمین در تابلو، چه اقداماتی باید انجام شوند؟
در این صورت شما ناچار به زمین کردن با سیم هستید. باید دقت کنید که در این صورت باید همه فازها زمین شوند و اتصال آن‌ها به سیم زمین، بعد از اطمینان از درستی و استحکام این سیم انجام شود.